“Nam vô tửu như cờ vô phong” là câu nói quen thuộc trong các bàn nhậu. Với văn hóa bia rượu như hiện nay tại Việt Nam nên đất nước chúng ta trở thành một nước tiêu thụ lượng bia lớn nhất Đông Nam Á. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm thế giới có 3,3 triệu người chết vì cồn, cao hơn số nạn nhân chết vì HIV, lao phổi và bạo lực cộng lại. Uống nhiều bia rượu và lâu ngày là nguyên nhân chính gây nên bệnh gan do bia rượu.

 

Bia rượu khi đưa vào cơ thể thì 70 – 85% được hấp thu ở tá tràng và phần trên của ruột non. Chỉ có khoảng 20% được hấp thu bởi niêm mạc của dạ dày. Bia rượu được hấp thu từ hệ thống tiêu hóa sẽ qua tĩnh mạch cửa về gan. Gan là cơ quan chuyển hóa quan trọng nhất, khoảng 90% lượng bia rượu được chuyển hóa tại đây, phần còn lại sẽ được đào thải qua phổi và thận. Tại gan, chất alcohol trong bia rượu được chuyển hóa thành acetaldehyde, là một chất độc và sau đó chuyển thành acetate không độc và đào thải. Ở những người lạm dụng bia rượu, lượng acetaldehyde được sản sinh với một lượng lớn quá mức sẽ không được chuyển hóa hết và gắn vào màng tế bào gây tổn thương tế bào thông qua cơ chế gây độc, viêm và miễn dịch, hậu quả kéo dài là quá trình tạo xơ. Quá trình tổn thương trên làm suy yếu vòng chuyển hóa acid citric dẫn đến tân tạo đường giảm sút và gia tăng tổng hợp acid béo, triglycerid làm tăng mỡ máu. Tổn thương gan do bia rượu đến một giai đoạn nhất định sẽ có sự đan xen giữa các tổn thương và tổn thương nào đặc trưng nổi trội sẽ cho bệnh lý đó.

Uống bia rượu nhiều gây tổn thương gan theo 3 hình thái: gan nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan. Gan nhiễm mỡ hay gặp nhất, chiếm hơn 90% các bệnh gan do bia rượu. Viêm gan do bia rượu có tỉ lệ thấp hơn và hay gặp ở người uống nhiều và uống kéo dài. Viêm gan do bia rượu được coi là dấu hiệu báo trước của xơ gan do bia rượu. Còn gan nhiễm mỡ cũng dẫn đến hậu quả viêm gan, xơ gan nhưng nó có thể hồi phục nếu ngừng uống rượu bia và tích cực điều trị.

BS Tuấn Anh